Trzyniec (czes.: Trinec) — duże miasto (w czasie największego rozrostu ok. 49 tys. mieszk.) w doi. Olzy, na pograniczu Beskidu Śl. i Pogórza Śl. Właściwy Trzyniec ciągnie się na długości ok. 8 km wzdłuż Olzy, linii kolejowej i drogi, z czego ponad 5 km. w części pn.-zach. zajmuje trzyniecka huta, a część pd.-wsch. — właściwe miasto.
Wieś powstała zapewne już w XIV w, choć pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1444 r. Nazwa jej pochodzi od trzciny, porastającej obficie mokradła nad Olzą. Przez kilka wieków Trzyniec był wioską maleńką, o wiele mniejszą od sąsiednich miejscowości (Końskiej, Nieborów, Łyżbic czy Lesznej Dolnej), nie posiadał ani szkoły, ani kościoła, ani nawet cmentarza. W 1770 r. liczył zaledwie 200 mieszkańców i do momentu budowy huty nie zapisał się niczym szczególnym w dziejach Śląska Cieszyńskiego.
Rozwój Trzyńca związany jest ściśle z hutą, której historia zaczyna się w 1839 r., kiedy to dokonano uroczystego rozpalenia pierwszego wielkiego pieca w pobliżu ujścia Lesznianki i Tyrki do Olzy (16C). Wieś miała wówczas tylko 349 mieszkańców. Huta rozwijała się powoli, pozostając przez 30 lat w cieniu huty ustrońskiej. Przełom nastąpił dopiero po uruchomieniu kolei bogumińsko-koszyckiej w 1871 r. Do Trzyńca przeniesiono całe wydziały z innych arcyksiążęcych zakładów hutniczych i miejscowa huta, rozrastająca się w kierunku pn. na tereny wsi Końska, wysunęła się wkrótce na pierwsze miejsce w całej C.K. monarchii. Mimo to sam Trzyniec rozrastał się powoli: wokół huty wyrosło kilka kolonii robotniczych i jeszcze w 1910 r. liczył on tylko 3600 mieszkańców. Pracowników do huty dostarczały wszystkie wioski w dolinie Olzy.
Wielkim inwestycjom w hucie w latach 80-tych ub. wieku towarzyszyło powstanie pierwszych obiektów publicznych we wsi. W 1885 r. stanął na wzgórku w widłach Olzy i Lesznianki duży, neogotycki kościół p.w. św. Alberta, dzieło architekta i budowniczego Albina Prokopa. W 1899 r. na skraju „Ściskałówki”, przy drodze do Oldrzychowic (w pobliżu późn. rynku) stanął kościół ewangelicki. W 1901 r. powołane zostało Stowarzyszenie Domu Robotniczego, które w 1908 r. wybudowało ze składek robotników okazały Dom Robotniczy (dziś restauracja i kawiarnia). Powoli zaczęło kształtować się dzisiejsze „stare śródmieście” u pd. krańca huty.
Do rangi miasta podniesiono Trzyniec dopiero w 1931 r., jednak aż do lat po II wojnie zachował on raczej charakter dużego osiedla fabrycznego. W 1946 r. włączono do niego Końską, Leszną Dolną i Łyżbice, a na polach tych ostatnich rozpoczęto budowę nowego centrum miasta w charakterystycznym socjalistycznym stylu. W 1960 r. włączono do miasta Kojkowice i czeską część Lesznej Górnej. W czasie reorganizacji administracji terenowej w 1980 r. w granice zbiorowej gminy „Trzyniec” weszły również: Wędrynia, Karpętna, Oldrzychowice, Niebory, Ropica, Guty i Tyra. Obecnie trwa proces powrotnego usamodzielniania się części z tych wsi. Najnowsze osiedla Trzyńca to „Terasa” w pd. części miasta, przylegająca do miejskiej obwodnicy drogowej (E 75) oraz „Sosna” z nowoczesnym szpitalem, położona na prawym brzegu Oby, na stokach Jagodnej.
Od końca XIX w. Trzyniec zaczął się stawać wielkim ośrodkiem ruchu robotniczego (1899 — Związek Metalowców) oraz terenem działania Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej (Piotr Kornuta — od 1933 r. burmistrz Trzyńca). W latach międzywojennych działała tu aktywnie Polska Socjalistyczna Partia Robotnicza (Jan Kornuta) i Komunistyczna Partia Czechosłowacji (Fryderyk Kraus). Istniało szereg polskich organizacji społecznych i kulturalno-oświatowych, których działacze jako pierwsi odczuwali wzbierającą wówczas falę czechizacji Zaolzia. W czasie II wojny światowej z załogi huty rekrutowała się znaczna część uczestników polskiego ruchu oporu na Zaolziu.
Po II wojnie Trzyniec pozostał ważnym ośrodkiem skupiającym Polaków. Przez wiele lat mieszkał tu czołowy przedstawiciel polskiej literatury na Zaolziu, pochodzący z Oldrzychowic Henryk Jasiczek (1919-76). W nowym centrum miasta działa największe bodaj Koło Polskiego Związku Kulturalno–Oświatowego. W 1963 r. powstała tu polska „Grupa Literacka 63”.
Muzeum Huty Trzynieckiej i Miejskie (Muzeum Trineckych Żelezaren a Mesta Trince, 739 61 Trinec, Frydecka ul. 389; tel. 0-659/435-501) czynne jest w godz. 9-16 (od wtorku do piątku) i 9-13 (w soboty). Stała wystawa obejmuje historię miasta i huty oraz ekspozycję poświęconą florze i faunie pd. części Śląska Cieszyńskiego.
Komunikacja kolejowa CSD: stacja Trzyniec przy pd. skraju huty, (16C), oraz przyst. Trzyniec Końska i Trzyniec Ropica (pn. kraniec huty). Komunikacja autobusowa CSAD obejmuje praktycznie wszystkie miejscowości omawianego terenu. Szpital miejski (na „Sośnie”) i szpital hutniczy, Pogotowie Ratunkowe, przychodnie, apteki. Poczta. Hotele, motel. Restauracje, bary, kawiarnie. Kina. Boiska sportowe, korty tenisowe, kąpielisko, kryty basen. Stacje benzynowe i obsługi samochodów.
Z Trzyńca wiodą zn. czerwone na Wlk. Czantorię (16C) i żółte pod Jagodną (17Ż). Również żółte zn. prowadzą w kierunku Jaworowego (1032 m) w Beskidzie Śląsko-Morawskim.
Trinec (miejsc.) — Trzyniec.
