Goleszów — wieś na wododziale Wisły i Olzy, między Jasieniową (na pd.) a Chełmem (na pn.). Od 1973 r. siedziba gminy o obszarze 65,7 km2, liczącej 11 sołectw (ok. 13 tys. mieszkańców). Węzeł kolejowy: od linii Skoczów–Cieszyn odchodzi tu odgałęzienie do Wisły Głębiec. Przez wieś biegnie szosa z Cieszyna do Ustronia.
Pierwsza wzmianka na temat Goleszowa pochodzi z 1223 r., co stawia go w rzędzie najstarszych osad Śląska Cieszyńskiego. W 1293 r. istniał tu już murowany kościół, jako parafialny wzmiankowany w 1447 r. W XVI w. Goleszów był jedną z największych wsi księstwa cieszyńskiego. W XVIII w. Habsburgowie rozparcelowali wieś, sprzedając Goleszów Górny i Równię hrabiemu Saint Genois.
Już w XVII w. rozpoczęto na Jasieniowej i Chełmie wydobycie miejscowego wapienia i wypalanie wapna budowlanego w zwykłych piecach polowych. W 1889 r. Eryk Gasch rozpoczął u stóp góry „Kurzowej” produkcję na większą skalę wapna dla celów budowlanych oraz jako nawóz dla rolnictwa, a w 10 lat później firma Fliesbach uruchomiła tu fabrykę cementu. Po rozbudowie z lat 1928-30, gdy wprowadzono piece obrotowe o zdolnościach produkcyjnych do 330 tys. ton klinkieru cementowego rocznie, stała się ona najnowocześniejszą cementownią w Polsce. Produkowała znakomity cement portlandzki, cement specjalny szybkowiążący oraz (jako jedyna w kraju) wodoodporny cement „Siccofix”, którego użyto do budowy zapór wodnych w Wapienicy koło Bielska i w Porąbce na Sole. W latach 30-tych cementownia, zatrudniająca ok. 1,4 tys. pracowników, była jednym z najsilniejszych na Śląsku Cieszyńskim ośrodków walki proletariatu o swoje prawa.
Od lipca 1942 r. istniała w cementowni filia hitlerowskiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, w której zatrudniano przy najcięższych pracach ponad 1 tys. więźniów, głównie Żydów. Pamięci ofiar hitleryzmu poświęcono tablicę na budynku cementowni, obelisk przed Urzędem Gminy oraz pomniki na cmentarzu i pod Jasieniową (1S). W latach 80-tych zlikwidowano całkowicie produkcję cementu, zastępując ją jedynie przesypem tego produktu.
Obecnie największym zakładem Goleszowa jest oddział cieszyńskiej fabryki „CELMA”, produkujący od 1976 r. nowoczesne elektronarzędzia, m.in. na licencji firmy „BOSCH”.
Pierwotny kościół katolicki z XIII w., przebudowany w 2 poł. XV w., został rozebrany w 1921 r. (portale i zworniki sklepień zostały wmurowane w dziedzińcową elewację pałacu Larischów w Cieszynie). Obecny kościół p.w. św. Michała Archanioła, neoromański, wzniesiono w 1. 1913-21 wg planów budowniczego Maksa Wrana z Cieszyna, przenosząc do niego część wyposażenia (obrazy, rzeźby, sprzęt liturgiczny) ze starej świątyni. W pobliżu murowana, piętrowa plebania z końca XVIII w. i murowana, parterowa dawna szkoła parafialna. Do zabytków Goleszowa należy kościół ewangelicki, wzniesiony w 1793 r., gruntownie przekształcony w XIX w. oraz współczesna mu plebania.
Wyrobiska po kamieniołomach wapienia na Jasieniowej i Chełmie są miejscem ciekawych badań nad sukcesją zbiorowisk roślinnych na terenach zniszczonych przez człowieka.
Z Goleszowa pochodził Gustaw Kożdoń (1911-1973), zasłużony dla tego regionu działacz sportowy i turystyczny PTT i PTTK. Tu także, na niewielkich skoczniach pod Jasieniową, wychowało się wielu świetnych skoczków narciarskich, uczestników olimpiad zimowych i mistrzostw świata, m.in. Leopold i Władysław Tajnerowie.
Komunikacja PKP (stacja Goleszów — węzłowa i Goleszów Grn. — na linii do Cieszyna) oraz autobusowa (linia Cieszyn — Ustroń). Ośrodek Zdrowia. Poczta. Restauracja, bar.
Punkt wyjścia na Jasieniową, Tuł i w masyw Czantorii (1S).
