Beskid Żywiecki

U POLOKA — ta nazwą określana jest przełęcz w dziale wodnym pomiędzy dolinami Juszczynki i Sopotni Malej*, a także najwyżej położone osiedle Juszczyna* podchodzące pod przełęcz od zachodu. To szerokie bezleśne siodło oddziela również kulminację Jastrzębicy (od północy) od Waligórki w grzbiecie Juszczynki (na południowym zachodzie). Prowadzi tędy stara droga z Juszczyna do Sopotni Małej*, która łączy również dolinę Soły* z rejonem Jeleśni* i Korbielowa*, z ominięciem Żywca*. Na samej przełęczy dochodzi do niej od północy trakt prowadzący ze Świnnej* przez Przylęków*.

UJSOŁA (Biała Soła) — główny wschodni potok źródłowy Soły*. Powstaje z potoków: Glinka — wypływającego spod przełęczy o tej samej nazwie oraz Smerekówki Wielkiej. Potoki te łącza się tworząc Ujsołę w rejonie dolnej częśc wsi Glinka*. Praktycznie jedynym ale za to znacznym prawym dopływem jest wpadający w Ujsołach* potok Bystra*. Ujsoła w Rajczy* łączy się z Czarną Sołą (Roztoką) tworząc Solę. Od źródeł pod przeł. Glinka* (Ujsolską) do połączenia z Roztoką w Rajczy płynie przez ok. 16km.

TASKOVKA—przysiółek wsi Klin* z niewielkim wyciągiem narciarskim na Brestówkę (859 m). W 1990 roku w pobliżu przysiółka utworzono rezerwat o powierzchni 0,7 ha, gdzie na trawertynowych skałach rosną ciekawe gatunki roślin chronionych.

TRZEBINIA — dość duża wieś potożona w dolinie potoku o tej samej nazwie na południowy wschód od Żywca*. Jej dolny kraniec znajduje się w miejscu, gdzie do Trzebini uchodzą boczne dopływy: Sporyszek (z lewej) i Czarny (z prawej). Nad górną częścią wsi kulminuje od zachodu niewysoki, obły wierzchołek o nazwie Kępa (536 m), zaś nad dolną częścią wsi od wschodu zalesiona kulminacja Tokarki (588 m), której grzbiet oddziela Trzebinię od sąsiedniego Przyłękowa*. Przez wieś prowadzi droga ze wschodnich przemieść Żywca (od szosy do Jeleśni*) do skrzyżowania w Juszczynie*. Ponad górnym krańcem wsi pokonuje ona szeroki bezleśny dział wodny pomiędzy dolinami Trzebini i Juszczynki. Wieś została założona wXV!I w. (pierwsza wzmianka z roku 1650 dotyczy napadu na wieś kompanii zbójnickiej Sebastiana Burego) i należała do żywieckich dóbr Wielopolskich i Habsburgów. Według podania nazwa wsi pochodzi od trzech bijących się o spadek braci. Poza dwoma dość ciekawymi kapliczkami w dolnej części wsi nie ma tu praktycznie zabytków. Komunikację autobusową z Żywcem zapewnia MZK. Do górnej części wsi można również dojść z przystanku PKS Juszczyna Skrzyżowanie. Najbliższa stacja PKP znajduje się w Żywcu Sporyszu (ok. 4 km z dolnej części wsi).

TRZY KOPCE (1216 m) — kulminacja w paśmie granicznym będąca ważnym punktem zwornikowym. Główny grzbiet, który na zachód od Pilska* ma przebieg w przybliżeniu równoleżnikowy, na Trzech Kopcach skręca wyraźnie na południowy zachód. Natomiast na północny zachód odchodzi tu grzbiet łączący pasmo graniczne z „gniazdami” Lipowskiej* i Romanki*. Prosto na południe (już na Słowacji) krótki ale masywny grzbiecik kulminuje wierzchołkiem Magurki (1144 m), którego nazwę odnoszono dawniej również do Trzech Kopców. Od wschodu, wzdłuż grzbietu stok jest prawie plaski i przez niewyraźne siodło sąsiaduje z Palenicą*. Na południowy zachód obniża się dość stromo i jednostajnie na przeł. Bory Orawskie*. Spod szczytu wypływa jeden z cieków źródłowych Sopotni Wielkiej* (na północ) oraz Bystrej* (na zachód). Spłaszczony wierzchołek pokrywa las górnoreglowy z niewielka polanką, na której leżą resztki zwalonej wieży triangulacyjnej. Lasy na północno-zachodnim stoku należą już do rezerwatu „Pod Rysianką„. Jest on również ostoją zwierzyny (jelenie, borsuki, kuny a także liczne gatunki ptaków — w tym dzięcioł czarny i puszczyk). Nazwa Trzy Kopce jest dość często spotykana w odniesieniu do miejsc gdzie zbiegają się grzbiety a co za tym najczęściej idzie, granice obszarów wiejskich (ustawiano tam kamienne kopce). Austriacka mapa z 1855 roku niesłusznie odnosi do tego szczytu nazwę Tanecznik (jest to nazwa polany na zachód od Pilska).

TAJCH — nazwa odnosząca się do lasu na wschodnich stokach Skały*(946 m) ponad źródłowym kotłem Sopotni Małej*. Nadali ją osadnicy niemieccy sprowadzeni tu w XIX w. jako pracownicy leśni przez żywieckich Habsburgów. Na starszych mapach PPWK nazwę tę błędnie odniesiono do pobliskiego szczytu Skala.

TANECZNIK — nazwą tą określana jest polana na poludniowo-zachodnich zboczach Pilska*, w miejscu gdzie czerwony szlak z Hali Miziowej* w stronę Rysianki* dochodzi do opadającej ze szczytu granicy państwowej (trasa 25C) . Jest ostatnią w ciągu polan na zachód od Hali Miziowej, oddzielona zalesionym fragmentem grzbietu granicznego od następnej Hali Cudzichowej*. Od lat jest własnością gminy Korbielów*. Według legendy nazwa wywodzi się od tańców urządzanych na polanie przez zbójników beskidzkich na złość zbójnikom orawskim. Nazwę wymienia Dziejopis Żywiecki Komonieckiego.

SPALONY GRUNIK (słow.Spaleny grunik) — rezerwat przyrody o powierzchni 55 ha, obejmujący rzadki zespól torfowiskowego lasu świerkowego z ziołoroślami borowinowo-torfowiskowymi. Utworzony został w roku 1981 tuż poniżej przeł. Bory Orawskie* (930 m) nad Złotym Potokiem (Złatna) na północ od wsi Mutne*.

SPORYSZ — dawna wieś nad dolnym biegiem Koszarawy*,_ na północny wschód od kulminacji Grójca* — obecnie włączona do Żywca*. Górna część wsi położona jest na połogim zboczu, po południowej stronie rzeki, natomiast dolna, przy linii kolejowej i głównej drodze w stronę Jeleśni*. Sporysz stanowi dzisiaj wschodnie przedmieście Żywca. Znajdują się tutaj pochodzące z końca XIX w. zakłady metalowe, zwane potocznie, od głównego profilu produkcji „śrubiarnią”. Z zabytków można wymienić murowana kaplicę z gotyckim krucyfiksem z 1510 roku. Dojazd zapewnia przystanek Żywiec Sporysz (koło „śrubiarni”) na linii Żywiec – Sucha Besk. oraz liczne autobusy MŻK i PKS. Trasa 18N.